Systemy emisji TV w Polsce
TELEWIZJA SATELITARNA
W 1962 Telewizja Polska przeprowadziła pierwszą transmisję satelitarną w Polsce. 1 listopada 1975 w Psarach-Kątach (Góry Świętokrzyskie) oddano do użytku pierwszą w kraju naziemną stację łączności satelitarnej, która znacznie poszerzyła możliwości nadawcze TVP.
Pierwszą stacją telewizyjną w języku polskim, która rozpoczęła nadawaNie poprzez satelitę, była uruchomiona 24 października 1992 TVP Polonia. Stacja od początku była dostępna za pomocą satelity Hot Bird. Drugą polskojęzyczną stacją nadawaną przez satelitę była Telewizja PolSat, która rozpoczęła nadawanie sygnału z Holandii 5 grudnia 1992 z satelity Eutelsat.
Na przełomie 1994 i 1995 roku dostępność do satelitarnych polskojęzycznych kanałów tematycznych i uniwersalnych była znikoma. W przekazie satelitarnym nadawały pojedyncze stacje z różnych satelitów. Mieszkańcy Polski mieli dostęp głównie do stacji niemieckojęzycznych na satelicie Astra. Rynek telewizji tematycznej w zasadzie nie istniał. Rozwój satelitarnej telewizji na terenie Polski rozpoczął się wraz z pojawieniem się pierwszych ofert kanałów szyfrowanych, gdy do powszechnej dystrybucji udostępniono dwa produkty: kanał kodowany Canal+ (1994) i pakiet kodowanych kanałów MultiChoice Kaleidoscope (1995). Były to pierwsze kanały płatnej telewizji. Aby uzyskać do nich dostęp odbiorca musiał zakupić lub wypożyczyć dekoder satelitarny oraz kartę dostępową. W 1995 roku nadawanie satelitarne w języku polskim rozpoczął kolejny tematyczny kanał filmowy pod nazwą FilmNet. 17 września 1996 wystartowała kolejna polskojęzyczna płatna i szyfrowana stacją telewizyjna typu premium, HBO, będąca wówczas częścią HBO Central Europe (obecnie HBO Europe), filią amerykańskiej sieci Home Box Office.
Dynamiczny rozwój telewizji satelitarnej upatrywany jest w powstaniu polskich platform cyfrowych. Pierwszą platformą satelitarną była Wizja TV (w 2002 roku została przejęta przez konkurencyjną Cyfrę+) oraz Cyfra+, uruchomiona w 1998 roku. Ta druga platforma cyfrowa jako jedyna w Europie oferowała dostęp do dwóch ofert typu premium, tj. Canal+ i HBO.
Od 2013 roku na rynku polskim działają trzy platformy cyfrowe: Cyfrowy Polsat (1999) – dawniej pod nazwami Polsat 2 Cyfrowy, Polsat Cyfrowy, nc+ (2013) – powstała w wyniku połączenia Cyfry+ i n oraz Orange TV (2008).
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2012 roku z usług telewizji satelitarnej korzystało 6,910 mln użytkowników.
Pierwszą stacją telewizyjną w języku polskim, która rozpoczęła nadawaNie poprzez satelitę, była uruchomiona 24 października 1992 TVP Polonia. Stacja od początku była dostępna za pomocą satelity Hot Bird. Drugą polskojęzyczną stacją nadawaną przez satelitę była Telewizja PolSat, która rozpoczęła nadawanie sygnału z Holandii 5 grudnia 1992 z satelity Eutelsat.
Na przełomie 1994 i 1995 roku dostępność do satelitarnych polskojęzycznych kanałów tematycznych i uniwersalnych była znikoma. W przekazie satelitarnym nadawały pojedyncze stacje z różnych satelitów. Mieszkańcy Polski mieli dostęp głównie do stacji niemieckojęzycznych na satelicie Astra. Rynek telewizji tematycznej w zasadzie nie istniał. Rozwój satelitarnej telewizji na terenie Polski rozpoczął się wraz z pojawieniem się pierwszych ofert kanałów szyfrowanych, gdy do powszechnej dystrybucji udostępniono dwa produkty: kanał kodowany Canal+ (1994) i pakiet kodowanych kanałów MultiChoice Kaleidoscope (1995). Były to pierwsze kanały płatnej telewizji. Aby uzyskać do nich dostęp odbiorca musiał zakupić lub wypożyczyć dekoder satelitarny oraz kartę dostępową. W 1995 roku nadawanie satelitarne w języku polskim rozpoczął kolejny tematyczny kanał filmowy pod nazwą FilmNet. 17 września 1996 wystartowała kolejna polskojęzyczna płatna i szyfrowana stacją telewizyjna typu premium, HBO, będąca wówczas częścią HBO Central Europe (obecnie HBO Europe), filią amerykańskiej sieci Home Box Office.
Dynamiczny rozwój telewizji satelitarnej upatrywany jest w powstaniu polskich platform cyfrowych. Pierwszą platformą satelitarną była Wizja TV (w 2002 roku została przejęta przez konkurencyjną Cyfrę+) oraz Cyfra+, uruchomiona w 1998 roku. Ta druga platforma cyfrowa jako jedyna w Europie oferowała dostęp do dwóch ofert typu premium, tj. Canal+ i HBO.
Od 2013 roku na rynku polskim działają trzy platformy cyfrowe: Cyfrowy Polsat (1999) – dawniej pod nazwami Polsat 2 Cyfrowy, Polsat Cyfrowy, nc+ (2013) – powstała w wyniku połączenia Cyfry+ i n oraz Orange TV (2008).
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2012 roku z usług telewizji satelitarnej korzystało 6,910 mln użytkowników.
TELEWIZJA KABLOWA
Pierwsi operatorzy telewizji kablowej pojawili się w Polsce w połowie lat 70. XX wieku. W latach 1972-1974 Przemysłowy Instytut Telekomunikacji w Gdańsku opracował koncepcję zbiorowego odbioru. We współpracy z zakładami Telkom-Telmor w 1975 ponad 1000 mieszkańców Gdyni w dzielnicy Chylonia i częściowo w dzielnicy Cisowo zostało przyłączonych do eksperymentalnej sieci. Sieć ta została przystosowana do odbioru 7 kanałów (ówcześnie w języku polskim działały jedynie TVP1 i TVP2). W późniejszym okresie sieć Telkom-Telmor przejęła spółdzielnia mieszkaniowa, a w 1990 roku spółka Szel-Sat.
W Warszawie pierwszą sieć kablową uruchomiono 5 marca 1988 w dzielnicy Ursynów przez Ursynowsko-Natolińskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne pod nazwą Ursynat. Program odbierało zaledwie kilkudziesięciu abonentów w dwóch blokach mieszkalnych. W krótkim czasie utworzono na całym osiedlu kilkanaście niezależnych sieci, z których każda dysponowała własną anteną odbiorczą oraz niezbędnym zestawem aparatury do przetwarzania sygnału satelitarnego, który po odpowiedniej modulacji, był przesyłany do mieszkań za pomocą anteny zbiorczej. Z satelity Eutelsat lFl emitowano w niej cztery niekodowane programy: Sat.1, Super Channel, Teleclub i RTL Plus, a z anteny zbiorczej pobierano dwa programy TVP i jeden rosyjski. Do 1989 roku działało w kraju 10 sieci kablowych, z liczbą ponad 1 tys. abonentów.
Dynamiczny rozwój sieci kablowych rozpoczął się w latach 90. XX w. Początkowo oferowały one przede wszystkim liczne kanały zagraniczne, które często emitowane były nielegalnie, tzn. bez podpisywania umów z nadawcami i bez ich wiedzy. Wynikało to z braku w tamtym okresie odpowiedniego prawa, które mogłoby tę sferę normować. Z czasem w sieciach kablowych uruchamianych było coraz więcej kanałów polskojęzycznych, w tym regionalnych oraz własnych, powstających dla abonentów na potrzeby danej sieci kablowej. Wprowadzone w 1993 roku regulacje prawne pozwoliły na swobodny rozwój mniejszych i większych sieci kablowych, z których część została po jakimś czasie przejęta przez większych operatorów, a część istnieje po dzień dzisiejszy.
Pierwsze konsolidacje na rynku sieci kablowych miały miejsce w 1994 roku. Proces ten nasilił się od 1997 roku. W ostatnich latach doszło do przejęć większych operatorów sieci, rozdrobnionego wciąż polskiego rynku operatorów kablowych i dostawców szerokopasmowego internetu.
Według danych GUS w 2012 roku z usług telewizji kablowych korzystało 4,898 mln abonentów.
W Warszawie pierwszą sieć kablową uruchomiono 5 marca 1988 w dzielnicy Ursynów przez Ursynowsko-Natolińskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne pod nazwą Ursynat. Program odbierało zaledwie kilkudziesięciu abonentów w dwóch blokach mieszkalnych. W krótkim czasie utworzono na całym osiedlu kilkanaście niezależnych sieci, z których każda dysponowała własną anteną odbiorczą oraz niezbędnym zestawem aparatury do przetwarzania sygnału satelitarnego, który po odpowiedniej modulacji, był przesyłany do mieszkań za pomocą anteny zbiorczej. Z satelity Eutelsat lFl emitowano w niej cztery niekodowane programy: Sat.1, Super Channel, Teleclub i RTL Plus, a z anteny zbiorczej pobierano dwa programy TVP i jeden rosyjski. Do 1989 roku działało w kraju 10 sieci kablowych, z liczbą ponad 1 tys. abonentów.
Dynamiczny rozwój sieci kablowych rozpoczął się w latach 90. XX w. Początkowo oferowały one przede wszystkim liczne kanały zagraniczne, które często emitowane były nielegalnie, tzn. bez podpisywania umów z nadawcami i bez ich wiedzy. Wynikało to z braku w tamtym okresie odpowiedniego prawa, które mogłoby tę sferę normować. Z czasem w sieciach kablowych uruchamianych było coraz więcej kanałów polskojęzycznych, w tym regionalnych oraz własnych, powstających dla abonentów na potrzeby danej sieci kablowej. Wprowadzone w 1993 roku regulacje prawne pozwoliły na swobodny rozwój mniejszych i większych sieci kablowych, z których część została po jakimś czasie przejęta przez większych operatorów, a część istnieje po dzień dzisiejszy.
Pierwsze konsolidacje na rynku sieci kablowych miały miejsce w 1994 roku. Proces ten nasilił się od 1997 roku. W ostatnich latach doszło do przejęć większych operatorów sieci, rozdrobnionego wciąż polskiego rynku operatorów kablowych i dostawców szerokopasmowego internetu.
Według danych GUS w 2012 roku z usług telewizji kablowych korzystało 4,898 mln abonentów.
IPTV
W Polsce funkcjonuje kilkunastu operatorów IPTV, dostarczających telewizję cyfrową poprzez sieci szerokopasmowe oparte na protokole IP (np. internetlub intranet), których oferta jest zróżnicowana. Poniżej przedstawiono zestawienie porównawcze oferty programowej usług Orange (Orange TV), Netia (Telewizja Osobista), JamBox, Metroport (Metro TV), Evio (Telewizja Światłowodowa) oraz Avios według stanu na 19 listopada 2015 roku. Zestawienie zawiera kanały polskojęzyczne i wybrane kanały obcojęzyczne. Oferta telewizji IP operatorów Multimedia Polska i Inea jest tożsama z ofertą cyfrową sieci kablowej.
NAZIEMNA TELEWIZJA CYFROWA
Początki telewizji naziemnej w Polsce sięgają 1938 roku, kiedy to zamontowano pierwszy maszt rurowy, pod antenę nadawczą na dachu wysokościowca Prudential w Warszawie. Została ona usytuowana na wysokości 87 m nad poziomem ziemi, co zapewniało odbiór sygnału wizji w promieniu 20 km i fonii 30 km od anteny nadawczej. Pokazy próbnej transmisji telewizyjnej odbyły się 5 października 1938 i 26 sierpnia 1939 roku. Była to telewizja mechaniczna nadająca w standardzie 120 linii. Równocześnie trwały już prace nad telewizją elektroniczną 343-liniową, których dalszy rozwój przerwał wybuch II wojny światowej. Pierwszy program został uruchomiony 25 października 1952 (dzisiejsza TVP1). Kolejno w emisji naziemnej uruchamiane były ośrodki regionalne TVP i Program 2 Telewizji Polskiej.
Z kolei pierwszą komercyjną stacją nadającą naziemnie była uruchomiona 6 lutego 1990 lokalna PTV Echo, która nadawała we Wrocławiu. Z czasem uruchamiane były kolejne stacje prywatne o zasięgu lokalnym (12 z nich weszło w skład powstałej w 1993 ogólnopolskiej sieci o nazwie Polonia 1). Należy wskzać, iż w latach, gdy przyszłe stacje Polonii 1 rozpoczynały nadawanie, nie udzielano jeszcze koncesji dla nadawców radiowych i telewizyjnych, a same przepisy regulujące ich wydawanie były na etapie tworzenia. W 1994 roku, po wejściu unormowań dotyczących obowiązku koncesjonowania, prywatne telewizje nadające wówczas z terytorium Polski (poza PTV Echo, która posiadała tymczasowe zezwolenie na emisję programu) uznane zostały za prowadzące swoją działalność nielegalnie. Pierwszy proces koncesyjny, który w latach 1993-1994 przeprowadziła KRRiT (brała w nim udział m.in. Polonia 1), doprowadził do przyznania koncesji:
- w 1994 roku na ogólnokrajowy program telewizyjny nadawany naziemnie – Telewizja Polsat,
- w 1995 roku na telewizyjny program kodowany (przydzielanie lokalnych pasm sieci analogowych nadajników naziemnych w 19 miastach Polski) – Canal+ (gdzie nadawał do 19 czerwca 2001).
W efekcie drugiego procesu koncesyjnego w latach 1995-1997 koncesję uzyskał m.in. TVN.
Do 2013 roku analogowo naziemnie sygnał ponadregionalny nadawało 7 stacji telewizyjnych: TVP1, TVP2, TVP Info, Polsat, TVN, TV4 i TV Puls. W wybranych lokalizacjach naziemnie nadawane były także programy lokalne i regionalne.
Pionierskie prace ekspertów Państwowej Agencji Radiokomunikacyjnej i Instytutu Łączności dotyczące cyfryzacji telewizji naziemnej, rozpoczęły się w 1996 roku. Wtedy też powstały wstępne plany sieci DVB-T w Polsce. Jednak proces cyfryzacji telewizji naziemnej, po testach, rozpoczął się w 2010 roku. W latach 2012-2013 następowało stopniowe wyłączanie naziemnych nadajników analogowych (w 7 etapach). 23 lipca 2013 roku w Polsce analogowa telewizja naziemna została całkowicie zastąpiona naziemną telewizją cyfrową. Aktualnie w Polsce nadają 3 bezpłatne multipleksy (24 kanały), 1 płatny multipleks (należący do Cyfrowego Polsatu) oraz kilka lokalnych multipleksów.
W czerwcu 2015 roku z naziemnej telewizji korzystało 15,9 miliona odbiorców, z czego dla 11,5 mln osób było to jedyne źródło dostępu do sygnału telewizyjnego.
Z kolei pierwszą komercyjną stacją nadającą naziemnie była uruchomiona 6 lutego 1990 lokalna PTV Echo, która nadawała we Wrocławiu. Z czasem uruchamiane były kolejne stacje prywatne o zasięgu lokalnym (12 z nich weszło w skład powstałej w 1993 ogólnopolskiej sieci o nazwie Polonia 1). Należy wskzać, iż w latach, gdy przyszłe stacje Polonii 1 rozpoczynały nadawanie, nie udzielano jeszcze koncesji dla nadawców radiowych i telewizyjnych, a same przepisy regulujące ich wydawanie były na etapie tworzenia. W 1994 roku, po wejściu unormowań dotyczących obowiązku koncesjonowania, prywatne telewizje nadające wówczas z terytorium Polski (poza PTV Echo, która posiadała tymczasowe zezwolenie na emisję programu) uznane zostały za prowadzące swoją działalność nielegalnie. Pierwszy proces koncesyjny, który w latach 1993-1994 przeprowadziła KRRiT (brała w nim udział m.in. Polonia 1), doprowadził do przyznania koncesji:
- w 1994 roku na ogólnokrajowy program telewizyjny nadawany naziemnie – Telewizja Polsat,
- w 1995 roku na telewizyjny program kodowany (przydzielanie lokalnych pasm sieci analogowych nadajników naziemnych w 19 miastach Polski) – Canal+ (gdzie nadawał do 19 czerwca 2001).
W efekcie drugiego procesu koncesyjnego w latach 1995-1997 koncesję uzyskał m.in. TVN.
Do 2013 roku analogowo naziemnie sygnał ponadregionalny nadawało 7 stacji telewizyjnych: TVP1, TVP2, TVP Info, Polsat, TVN, TV4 i TV Puls. W wybranych lokalizacjach naziemnie nadawane były także programy lokalne i regionalne.
Pionierskie prace ekspertów Państwowej Agencji Radiokomunikacyjnej i Instytutu Łączności dotyczące cyfryzacji telewizji naziemnej, rozpoczęły się w 1996 roku. Wtedy też powstały wstępne plany sieci DVB-T w Polsce. Jednak proces cyfryzacji telewizji naziemnej, po testach, rozpoczął się w 2010 roku. W latach 2012-2013 następowało stopniowe wyłączanie naziemnych nadajników analogowych (w 7 etapach). 23 lipca 2013 roku w Polsce analogowa telewizja naziemna została całkowicie zastąpiona naziemną telewizją cyfrową. Aktualnie w Polsce nadają 3 bezpłatne multipleksy (24 kanały), 1 płatny multipleks (należący do Cyfrowego Polsatu) oraz kilka lokalnych multipleksów.
W czerwcu 2015 roku z naziemnej telewizji korzystało 15,9 miliona odbiorców, z czego dla 11,5 mln osób było to jedyne źródło dostępu do sygnału telewizyjnego.
wikipedia.pl